Eerlijkheid is een eigenschap die persoonlijke integriteit of een ontbreken van bedrog, leugens of verdoezeling van feiten inhoudt. Oneerlijkheid is daar het tegengestelde van. Hoewel eerlijkheid veelal positief wordt gewaardeerd, kan een overmaat aan eerlijkheid negatief worden opgevat. Niettemin is de perceptie van eerlijkheid in persoonlijke relaties een bijna noodzakelijke voorwaarde voor vertrouwen. Eerlijkheid wordt nogal eens verward met openhartigheid. Hartelijk – ongekunsteld is iemand die zich niet anders voor doet – zich op een bepaalde manier inhoudt en jou niets achterhoudt. Hoe moeilijk dat ook is.
Soms moet je het opnemen voor iemand en oprecht zijn. Ik ken meerdere mensen die dat zijn. Ik ken er meer die dat ooit waren of zij die dat nu eindelijk zijn. Ik heb het niet altijd begrepen – vond het lastig maar ben het nu meer. Iemand die openhartig is kan lastig zijn. Je kunt openhartigheid opvatten als iets brutaals – respectloos. Dat is vaak als je mensen niet goed kent – of je jezelf op een of ander manier verheven voelt boven een persoon. Het kan ook zijn omdat iemand je aanspreekt op iets dat niet of moeilijk is te verwerken is.
Ik begrijp dat wel, maar oprechtheid komt ook voort uit iets dat gezegd moet worden. Je moet een eigen drempel over voordat je oprecht kunt zijn. Je zegt wat je voelt en bedoeld omdat je het niet meer tegen kunt houden. Je zegt het ook omdat je denkt dat het kan en mensen daar mee om kunnen gaan. Daar kun je je ook lelijk in vergissen.
Mijn eerlijkheid komt meer voort uit de wil iets vast te leggen. Ik hoef niet alles los te laten, maar het wordt minder interessant als ik niet eerlijk ben. Ik ben ook bang dat ik het vergeet, dat wat ik heb opgeschreven ooit eens verdwijnt en ik het niet meer terug kan lezen. Daarom moet ik ook eerlijk zijn naar mijzelf. Ik wil geen nare dingen zeggen over exen of anderen. Ik kan het ook niet. De waarheid is dat ik nooit ben gestopt met van hun te houden. Dat is wat ik lees uit alles en hetgeen alles zo moeilijk maakt.
Je kunt makkelijk je menselijkheid verliezen in een conflict. Iemand kan jou je menselijkheid ontnemen als je eerlijk bent – door te denken en zeggen dat ze dat zijn tegen anderen. Dat laatste is heel gemeen, maar soms is dat de enige manier om afstand te doen. Dat is het wat harten breekt, maar dat is niet omdat iemand eerlijk is.
De dag dat ik Alkmaar verliet en naar Texel ging was geen verrassing. Ze had het al veel eerder gezegd, al veel eerder geprobeerd. Gesmeekt heb ik toen. Leegte heb ik aandragen toen ze daar stond en zei dat ze het uit wilde maken – toen ze oprecht was. Ik zei dat ik dingen zou veranderen – alsof dat kon – alsof ik wist wat dat precies was. Onzin. En toen zei ze dat ze het nog ging proberen. Uit medelijden. Het was zo oneerlijk van mij. Het moet voor haar zo moeilijk zijn geweest.
Mijn probleem was niet dat zij bij mij in de klas zat. Het was een cadeautje. Ik mocht elke dag van haar genieten als ik wilde, maar dat heb ik pas later begrepen. Ik was zelf het probleem.
Je kunt iemand kwijtraken als je niet oprecht bent, daar wist Marinda later alles van – toen ik dat niet meer was. Dat is erger dan iemand verliezen die dat wel is. Die je niet meer wil zien – omdat er gewoon oprechtheid was en eerlijkheid. Want dat kun je nog terug draaien, als wilt – zeggen dat je het snapt – door oprecht zijn.
Het is immers het meest respectvolle dat je kunt doen.