Een souvenir is een object dat men aanschaft of krijgt ter herinnering aan iets. Zo kopen veel toeristen zo’n aandenken. Wie een land bezoekt wil vaak iets specifieks uit dat land mee naar huis nemen om aan die plek te worden herinnerd. Vaak is een souvenir een stukje volkskunst of een machinaal vervaardigd massaproduct. Meestal worden souvenirs gezien als kitsch. Kitsch is de veelal laatdunkend bedoelde benaming voor artistieke werken die worden gekenmerkt door sentimentaliteit.
Maureen was zelden een toerist – eerder een dame met een missie. De keren dat ze weg was – was uit noodzaak. Mee als assistente van Ella. En hoewel ze hotelkamers deelde – had gemeld dat ze soms in haar slaap sprak, was er zelden een moment dat ze persoonlijke gesprekken hadden.
Dat was. Tot ik bij haar vertrek naar Parijs had gevraagd om een souvenir. Iets dat ze voor mij wilde meenemen. En ik haar wilde uitzwaaien. Ella nog haar wang op het raam moest zetten om mij te zien toen Maureen ongemakkelijk zwaaide naar mij. Terwijl ik langs het raam rende.
“Is dat je nieuwe vriendje?”, had Ella gevraagd. “Maureen had het weg geduwd met een murmel. Alleen toen ze vóór Sloterdijk mijn school zag en wist dat we met onze dronken kop vanaf daar hadden gefiets naar haar huis. Zo leuk hadden gedanst. Liet ze even haar harnas zakken.
Toen ze bedacht dat ze wederom bijna in haar broek pieste. Ik haar met mijzelf en haar fiets had afgeschermd omdat ze moest plassen. Toen kon ze alleen nog maar lachen. Omdat ik zo onwennig om mij heen zat te kijken of er niemand aankwam. “Ben je nou al klaar had ik geroepen.”
“Het is een beetje mijn nieuwe vriendje.”, had ze toen gezegd. Ella had geknikt. “Leuk”, had ze gezegd. Ella had Gent wel eens gezien. Hij had geen indruk gemaakt – ze had het mij verteld bij de receptie van het Rijksmuseum. Niet dat ze heel erg woordelijk er iets over had gezegd, maar meer de manier waarop ze hem omschreef bij die receptie.
“Ik ben Ella.”, zei ze. “Maureen is heel blij dat je mee bent.”, voegde ze toe. Het was een bijzondere opmerking. Ik moest er even over nadenken. “Heeft ze dat gezegd?”, vroeg ik. Ella schudde haar hoofd. “Nee, dat heeft ze niet gezegd, maar ze is nooit op dit soort gelegenheden.”, zei ze. “Met Gent al helemaal niet. Het feit dat ze hier is zegt iets over jou.”
Hoewel ik met Maureen wel openbaar affectie toonde – ik haar zoende op het perron. Was het altijd een moment dat zij het uitkoos. Dat was zeker niet op dat perron – op dat moment. Het ging op regie – ze hadden het allemaal – de regie. “Neem je een souvenir mee?”, vroeg ik. “Wat?”, vroeg ze. “Ook nog een souvenir?”, voegde ze toe. “Nou zeg.”, riep ik terwijl ik mijn schouders liet zakken. “Stel je niet zo aan.”, riep ze.
Ik wil met je mee weet je dat dan niet? Ik wil niet hier, maar bij jou. Niet naar school – niet luisteren naar een leraar, mijn ouders. Ik wil luisteren naar jou. Bij jou zijn altijd – van jou zijn zoals jij niet van mij bent. Zelden – soms als jij het wilt. Ik ben kitsch – werk dat wordt gekenmerkt door sentiment. Ik ben sentiment – bij jou. Als ik je aankijk. Als ik schrijf – je omschrijf. Als je iets stuurt dat ik mag lezen.
Ik heb mij schouders niet meer omhoog gekregen die dag. Wachtte toen ik thuiskwam op een kaart. Maureen kwam een paar dagen later heus terug. Dat weekend had ze een pakje voor mij. In het pakje zat een klein lijstje met een ansichtkaart. “Een souvenir – geen kitsch”, stond er op de achterkant geschreven.