De Extase van Theresia (1647–1652) is een meesterwerk van de Italiaanse kunstenaar Gian Lorenzo Bernini uit de tijd van de barok. Het beeld is te vinden in de basiliek van Santa Maria della Vittoria in Rome. Het beeld staat in de kapel van de familie Cornaro in de basiliek. Deze hele kapel is gewijd aan de Spaanse mystica Theresia van Ávila (1515-1582), aan wie, zo gaat het verhaal, een engel is verschenen. De engel doorboort haar hart met een gouden pijl en laat haar achter ‘in vuur en vlam door Gods liefde’.
Liefde is een meesterwerk – het meeste werk elke dag. Je kunt het geen moment uit het oog verliezen. Dan sla je mis – sla je een stuk weg van het marmer dat het eind stuk te klein maakt. Jouw eind stuk waar iedereen in de kapel naar mag kijken. Kijken en zeggen: “Poeh hee.” Jij haar aankijkt en zegt ” Wij?” zij je aankijkt en knikt. Zo zie ik dat – als ik naïef ben – als ik klim in mijn kop en alles zoet afbak. Zoals ik het wil – met haar.
Maar dit is geen tijd meer voor marmeren beelden. Eind stukken zo perfect dat je haar vuur en vlam kan zien. Het voelt en weet dat er geen stukje mist, je hebt opgelet – elke dag. Dit. Deze leeftijd is de tijd voor missers. Een leeftijd waarop je je afvraagt: is dit het – is er niet meer? Je ooit zorgvuldig je stuk marmer hebt uitgekozen en ben begonnen met houwen – tikken en schuren. En nu halverwege heel af en toe niet goed oplet. Er een stuk afvalt dat nog zoiets moois had kunnen worden.
Dit is geen tijd meer waarin volwassen nog zo laat hun onschuld behouden. Ze schrijven over liefde – honderden woorden, uitdrukkingen en citaten. Ze eindeloos kunnen houwen – tikken en schuren tot ongekende beelden. Ze sleutelen aan hun wals – symfonie, hun scherzo. Ze zo mooi kunnen schilderen dat het blijft – het niet uitmaakte hoe lang ze bezig waren. Omdat ze waren tot hun eindstuk.
Ze zijn er nog wel, maar zij die dat nu doen weten alles al. Missen hun onschuld. Maken uit noodzaak – niet meer om te zoeken. Ja, zoeken naar perfectie in roem – bedenken een verhaal voor een deadline. Leveren muziek volgens een contract – of printen een beeld zonder te houwen. Zonder ervan te houden. Liefde is niet automatiseren. Liefde kent geen perfectie, geen deadline. Liefde kun je niet printen.
He lief, ik kreeg vandaag een pakje toegestuurd. Het was en tak uit Steggerda. Zo leuk – extase!
“Ik hou van bomen.”, zegt ze. “Houden? Als in houden van? Hoe kun je nu van bomen houden?”, zeg ik. “Nou gewoon.”, zegt ze. “Een boom is niks om van te houden.”, zeg ik. “Deze boom is ouder dan jij – of je opa, noem jij dat maar niks.”, zegt ze. “Zo bedoel ik het niet – een boom kan zo moeilijk zeggen dat het ook van jou houdt.”, zeg ik. “Deze boom wel – alles wat ik adem – ademt zij uit.”, zegt ze. “Hoe weet je nou dat het een ‘zij’ is?”, zeg ik. “Moeder natuur is altijd een zij.”, zegt ze.
We zitten onder een boom. Een gigantische boom in het Amsterdamse bos. Ik hoor boven mijn hoofd een tak afbreken en zie het vervolgens voor mijn voeten op de grond vallen. “Zie je wel, als ze niet van je hield was het boven op je hoofd gevallen.”, zegt ze.
Liefde heeft ruimte nodig zodat het kan groeien. Hoger dan jij – meer dan wat je samen bent. Als een boom. Je moet alleen wel kunnen klimmen als je niet kunt klimmen wordt het niks. Klimmen zodat je overzicht houdt – onder, boven. Ver – zo ver als je kunt zien. En groeien – zo ver als het kan reiken.