Het klassikaal onderwijs verliep in Nederland volgens het jaarklassensysteem. De leerlingen zaten een schooljaar lang bij dezelfde meester of juffrouw, waarvan ze in vrijwel alle vakken les kregen. Soms waren er vakleerkrachten voor gymnastiek of muziek. Na het schooljaar gingen de leerlingen bij voldoende prestaties over naar de volgende klas. Waren de schoolresultaten te laag,…
Het woord carillon is een verbastering van quadrillon. In dat woord is het getal vier te herkennen. Het betekende oorspronkelijk een wekkering of voorslag, vier klokjes die een melodietje speelden om de uurslag aan te kondigen. Een beroemd voorbeeld daarvan vindt men in Engeland waar veel torens de Westminster chimes laten horen zoals op de…
Door de eeuwen heen heeft de klassieke kunst, zowel beeldende kunst als schrijfkunst, mensen weten te inspireren. Hoe en op welke wijze is te lezen in de receptie van zijn geschiedenis. Deze term duidt aan wat er feitelijk gebeurt: iets uit het verleden, uit de antieke tijd, wordt in een latere tijd ‘in ontvangst genomen’. Wie…
Maansteen wordt al sinds de oudheid als edelsteen bewerkt. De Romeinen bewonderden maansteen, omdat zij geloofden dat deze bestond uit gestolde manestralen. Zowel de Grieken als de Romeinen associeerden maansteen met hun maangoden en -godinnen. Meer recent was maansteen populair tijdens de Jugendstil-periode. De Franse edelsmid René Lalique en anderen maakten grote aantallen sieraden met…
Griep of influenza is een ziekte die door het influenzavirus wordt veroorzaakt. Dit virus infecteert de luchtwegen. Veel mensen zeggen griep te hebben als ze in de winter of de herfst door een verkoudheidachtige ziekte met wat koorts worden getroffen, maar hierbij gaat het meestal om een gewoon verkoudheidsvirus. Echte influenza leidt bij de meeste…
Na de Tweede Wereldoorlog verwijderde de Amsterdamse museumdirecteur jhr. Willem Sandberg de lijsten van veel van de in het Stedelijk Museum tentoongestelde werken en verving ze door uniforme lijsten, die de aandacht niet van de schilderijen af zouden leiden. Pas na de tentoonstelling “Prijst de lijst” in het Amsterdamse Rijksmuseum werd er weer meer aandacht…
Faust is de titel van misschien wel het bekendste werk van de Duitse literaire schrijver Johann Wolfgang von Goethe, geïnspireerd op de zestiende-eeuwse medicus Johann Faust en de van deze persoon afgeleide (en vooral door Goethes werk tot ontwikkeling gekomen) Faustlegende. In dat verhaal verkoopt Dr. Faust zijn ziel aan de duivel, de boosaardige Mephisto, en…
Een ouder is een individu dat een of meer nakomelingen heeft. In de biologische zin heeft elk levend wezen een of twee ouders, resp. bij ongeslachtelijke en geslachtelijke voortplanting. Ouders hebben, vooral bij hoger ontwikkelde organismen, vaak een rol in de verzorging van het nageslacht. Men spreekt ook dan van een ouder, als deze deze…
Puur betekent – dat wat onvervalst is. Hetgeen dat ooit was en niet meer is veranderd – misschien te voorschijn komt als niemand kijkt of oplet. Dat wat jij bent en ik zonder invloed van anderen – zonder invloed van elementen. Puur kan ook indicatie geven van hoedanigheid of aard. Pure wanhoop – pure liefde, pure verwarring. Puur…
Eigennamen kunnen zich in de taal tot soortnaam ontwikkelen en verliezen daarmee hun hoofdletter. De plaatsnaam Bordeaux kan zo worden onderscheiden van de soortnaam bordeaux, waarmee een wijn wordt aangeduid. Persoonsnamen die zich hebben ontwikkeld tot soortnamen worden eponiemen genoemd: zeppelin (naar Ferdinand von Zeppelin), braille (naar Louis Braille) etc. Deze term wordt overigens ook…